News
News
Literatürde hastalık olarak ele alınmasa da birçok hastalığı tetikleyerek nörolojik sorunlara yol açan Beyin Sisi, son yılların en önemli sağlık sorunlarından birisi olmaya devam ediyor.
Günümüzde çoğu insanda stres, kaygı bozukluğu, depresyon gibi hastalıklar yaygınlık kazandı. Ancak son iki yılda corona virüsün etkisiyle birlikte mental ve fiziksel anlamda işlevsel kayıplar da yaşanmaya başlandı. Bilim insanları tarafından yapılan araştırmalar sonucunda bu semptomların genel adına “beyin sisi” denmeye başlandı. Beyin sisi, en çok corona virüs geçiren kişilerde ve hastanede yoğun bakımda kalanlarda görülüyor. Literatürde hastalık olarak ele alınmasa da birçok hastalığı tetikleyerek nörolojik sorunlara yol açıyor.
BEYİN SİSİ NEDİR?
2020’nin ilk aylarından bu yana hayatımızı etkisi altına alan corona virüs süreci, herkesi farklı şekilde etkiledi. Artan karantina önlemleri ve ölümler ile birlikte çoğu kişide psikolojik bozukluk, sinir, stres gibi problemlerde artış yaşandı. İnsanları olumsuz etkileyen bu süreç üzerine birçok bilim insanı çalışma yaptı. Yapılan çalışmalara göre özellikle covid-19 geçiren kişilerde beyin sisi görülmeye başlandı. Tıbbi açıdan ele alındığında beyin sisi, bir hastalık olarak görülmese de birçok kronik hastalığı tetiklediği için önemli. Beyin sisi, insanların bilişsel işlevlerinin zorlanması durumu olarak tanımlanıyor. Ayrıca zihinsel yorgunluk olarak da ifade edilebilir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Beyin Sisinin belirtileri arasında unutkanlık, uykulu hissetme, uykudan yorgun uyanma, uykuya dalamama, kolay alınma, ağlama, sinirli olma, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozukluğu, düşünceleri toparlayamama, iki işi aynı anda yapamama, kelime hatırlama güçlüğü, kelimeleri yazarken zorluk çekme, etraftan kopuk hissetme, mental performansın yavaşlaması, başlanan işleri bitirememe, sosyal medyada gereğinden fazla vakit geçirme, eşyaları bulamama veya kaybetme, çöpe atılmaması gereken eşyaları çöpe atma, televizyon izlerken yorulma hissi, araba ve bilgisayar kullanmak gibi işlerde beceri kaybı yaşanması, araba sürerken yolu kaybetme, toplu taşıma araçlarına yanlış binme, gazete, kitap vs. okurken düşüncelere dalma ve sayfaları farkında olmadan çevirme, önemli konularda karar verme güçlüğü, markette gözünün önündeki ürünü görememe, sorumlulukları unutma, strese dayanamama, tepkileri kontrol edememe, bağırsak sorunu, çene ve eklem sorunu, diş sorunları yer alır.
NEDENLERİ NELERDİR?
Siz de beyin sisinden yakınıyorsanız ya da beyin sisinin belirtilerini taşıyorsanız öncelikle buna neden olanların ne olduğunu tespit etmek gerekir. B vitamini eksikliği, D vitamini eksikliği, demir eksikliği, magnezyum eksikliği, kansızlı, kuyku sorunu, tiroit sorunu, düzensiz beslenme, aşırı çay ve kafein tüketimi, yoğun çalışma, şeker hastalığı, bağırsak geçirgenliği, yanlış beslenme sonucunda kan şekerinin dalgalanması, hormonal dengesizliklerin yaşanması, kronik toksin yükü ve enflamasyon, kan-beyin bariyerinin bozulması, metilasyon bozukluğu etkenler olarak sayılabilir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bilişsel fonksiyonların kısıtlanması sonucunda insanların yaşam kalitesi ciddi anlamda düşer. Daha mutlu ve dinç olabilmek için beyin sisi ile mücadele etmek gerekir. Beyin sisi tedavisinde düzgün beslenmek oldukça önemli. Önerilen beslenme programına göre kişi 3 ay boyunca glütensiz, şekersiz beslenmeli ve süt ürünlerinden uzak durmalı. Bu beslenme programında ağırlıklı olarak taze sebze ve meyve, zeytinyağı, tereyağı, kuru yemiş gibi besinler tüketilmeli. Beslenme düzenini dengede tuttuktan sonra fiziksel aktivitelere ağırlık verilmeli. Bol bol açık havaya çıkarak kısa süreli yürüyüşler yapılmalı. Ağır metal toksisitesi yaşanması ihtimaline karşı önlem alınması, beyin sisi tedavisinde önemli. Bu dönemde mutfakta kullandığınız metal gereçlerin sağlıklı olmasına, yemeklerinizi alüminyum folyo içerisinde pişirmemeye, tüketeceğiniz deniz ürünlerini güvenilir yerlerden satın almaya, kimyasallardan ve deterjanlardan uzak durmaya her zamankinden daha fazla özen göstermelisiniz. Kronik stresi azaltmaya yönelik olarak kaliteli bir uyku düzenine geçilmeli. Bunun için doktorunuzdan destek alabilirsiniz. Bağırsak sorunlarını gidermek için düzenli beslenilmeli. Bu dönemde vitamin, mineral ve probiyotik desteği alınmalı. Vitamin ve mineral değerlerinizin ölçülmesi için doktorunuza başvurabilirsiniz.
BİLİŞSEL ZORLUKLARI YÖNETİN
Önemli işlerinizi daha küçük adımlara bölün ve mutlaka not alın. Randevularınızı takip etmek için bir takvim veya gün planlayıcı kullanın. Telefonunuzdan hatırlatıcılar ayarlayın. Yaşam alanınızı düzenli tutun. Cüzdan, anahtar gibi önemli eşyalarınızı belirli bir yerde saklayın. Konsantre olmaya çalışırken dikkat dağıtıcı unsurları azaltın (örneğin radyoyu kapatın, sessiz bir ortama geçin). Zorlu görevleri üstlenmek için en zinde olduğunuz zamanı seçin. Aynı anda birden fazla işe odaklanmaya çalışmayın. Gerektiğinde yardım almaktan kaçınmayın.
Nevriye UĞURLUEL
